Ưu tiên giáo dục – bài học từ Sierra Leone và Rwanda

Chính phủ Sierra Leone và Rwanda coi đầu tư vào giáo dục là trụ cột trung tâm trong các chiến lược kinh tế của họ. Sierra Leone cam kết hơn 1/5 ngân sách cho giáo dục, kết quả là ​số lượng kỷ lục học sinh tốt nghiệp ở tất cả các cấp của hệ thống giáo dục.

 

Rwanda tiếp cận giáo dục tiểu học gần như phổ cập, bên cạnh đó cũng đã xây dựng các hệ thống đo lường và cải thiện kết quả học tập, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của giáo dục kỹ thuật và dạy nghề. Hai quốc gia này nổi bật so với nhiều quốc gia khác, đó là tăng ngân sách giáo dục rất lớn trong bối cảnh cuộc khủng hoảng giá cả sinh hoạt, bao gồm giá thực phẩm và năng lượng tăng và cuộc chiến ở Ukraine đang gây áp lực buộc các nhà hoạch định chính sách phải cắt giảm ngân sách giáo dục.

 

Đối với các hệ thống đo lường tiêu chuẩn thì hai quốc gia này có vẻ không có thứ hạng gì về giáo dục. Cả hai đều phải đối mặt với bạo lực, đại hồng thủy vào những năm 1990 và vẫn là những nước nghèo nhất thế giới. Nhưng họ đang nỗ lực để thay đổi điều đó - và đầu tư vào giáo dục là trụ cột trung tâm trong các chiến lược kinh tế của họ.

 

Ở Sierra Leone, chính phủ hiện tại đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2018 với lời hứa về giáo dục trường học chất lượng miễn phí. Hiện họ đã chi hơn 20% ngân sách của mình cho giáo dục. Nó đã tăng tỷ lệ nhập học hơn 30% giáo dục mầm non, cải thiện kết quả học tập nền tảng và chứng kiến ​​số lượng kỷ lục học sinh tốt nghiệp ở tất cả các cấp của hệ thống giáo dục. (Theo thông tin của Ngân Hàng thế giới)

 

Rwanda hiện có khả năng tiếp cận giáo dục tiểu học gần như phổ cập với tỷ lệ nhập học thực là 98%. Nó đã đạt được bình đẳng giới trong tuyển sinh tiểu học và xây dựng các hệ thống đo lường và cải thiện kết quả học tập, tăng cường đánh giá học tập, đào tạo giáo viên và nhấn mạnh sự cần thiết của giáo dục và đào tạo kỹ thuật và dạy nghề.

 

Ở Rwanda, gần như tất cả trẻ em đều bắt đầu học tiểu học, nhưng chỉ 1/10 vào học đại học. Do đó, trọng tâm là giữ trẻ đến trường để hoàn thành ít nhất 12 năm giáo dục đầu tiên. Trong bối cảnh đó, Rwanda đã sử dụng Chỉ số Vốn Con người (HCI) của Ngân hàng Thế giới làm khuôn khổ để ưu tiên các hành động. Chính phủ đang đưa ra những biện pháp can thiệp đầy tham vọng để tăng số năm đi học của một đứa trẻ Rwanda. Chính phủ của Sierra Leone cũng tập trung vào HCI trên các lĩnh vực giáo dục, y tế và nông nghiệp. Dưới đây là ba yếu tố chính để có được thành công của giáo dục của hai quốc gia nói trên.

 

Chất lượng và cách đo lường của hai quốc gia trên.

 

Việc đo lường và giải thích sự cải thiện chất lượng giáo dục rất phức tạp. Có nhiều đầu vào và rất khó để thiết lập một ảnh hưởng tuyến tính đến kết quả học tập. Chỉ số HCI có thể giúp các chính phủ đo lường lợi tức đầu tư vào giáo dục của họ. Cả Sierra Leone và Rwanda đều đạt điểm thấp nhất so với các chỉ số HCI. Cả hai quốc gia đã đầu tư rất nhiều vào việc “cấu hình” lại hệ thống giáo dục của họ.

 

Rwanda đã và đang sử dụng nhiều cách đánh giá học tập khác nhau , bao gồm Thành tích Học tập ở các Trường Rwandan (LARS) cũng như các bài đánh giá quốc tế, đánh giá cuối các tiết học (EGRA / EGMA).  Đầu tiên LARS được tiến hành hai năm một lần, nhưng nhờ việc số hóa công cụ đánh giá của nó vào năm 2020, dự kiến ​​sẽ được thực hiện thường xuyên hơn.

 

Sierra Leone đã thành lập một đơn vị đánh giá học tập cấp bộ và đang lên kế hoạch cho các cuộc đánh giá thường xuyên trên toàn quốc. Nghiên cứu EGRA / EGMA năm 2021 cho thấy các khoản đầu tư của chính phủ vào giáo dục đã nâng thành tích của Sierra Leone từ mức thấp lên mức trung bình trong bảy năm.

 

Cả hai quốc gia hiện đang điều chỉnh chương trình giảng dạy của họ trong các lĩnh vực mà học sinh gặp khó khăn, cải thiện đào tạo giáo viên và phát triển các chương trình học tập khắc phục và bắt kịp đối với học sinh tụt hậu.

 

Áp dụng công nghệ và đổi mới chính sách.

 

Công nghệ và đổi mới, được triển khai tốt, giúp đẩy nhanh tiến độ giáo dục trên quy mô lớn và với chi phí thấp cho mỗi học sinh. Cả hai quốc gia trên đều được tư vấn từ Viện Tony Blair về chính sách và phương thức quản lý giáo dục.

 

Tại Sierra Leone, chính phủ đã phát động Đổi mới Giáo dục, nơi các nhà cung cấp dịch vụ thử nghiệm các phương pháp tiếp cận mới để hỗ trợ các trường học. Vào tháng 9, phương pháp này sẽ được mở rộng cho hơn 100.000 học sinh tiểu học thông qua sự hợp tác với Quỹ Giáo dục của World Banks.

 

Trong đại dịch COVID-19, cả hai quốc gia đều cung cấp các bài học miễn phí qua đài, truyền hình, điện thoại và trực tuyến. Trong tương lai, cả hai đều hướng tới mục tiêu trang bị điện và internet cho 100% trường học. Ở Sierra Leone, mục tiêu ban đầu là 1.000 trường học thông qua dự án GIGA Connect, và ở Rwanda, mục tiêu là trang bị phòng học thông minh cho tất cả các trường học vào năm 2023.

 

Xây dựng sự ủng hộ chính trị

 

Các quản lý giáo dục đã thuyết phục cần cho các đồng nghiệp trong chính phủ thấy cách giáo dục giúp đạt được các mục tiêu trong các lĩnh vực khác của chính phủ. Như Bộ trưởng Bộ Giáo dục David Moinina Sengeh của Sierra Leone nói: “Giáo dục công chất lượng là điều gần nhất mà chúng ta có được với viên đạn bạc có thể áp dụng rộng rãi để giải quyết những thách thức khó khăn nhất của quốc gia và cả hành tinh”

 

Bộ trưởng giáo dục phải đặc biệt truyền tải thông điệp này tới những người nắm trong tay hầu bao. Chỉ với nguồn tài chính ổn định và bền vững từ ngân khố quốc gia, giáo dục mới đạt được lời hứa mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế trên diện rộng và tiến bộ xã hội. Thuyết phục các đồng minh chính trị bằng hình thức áp dụng tiêu chuẩn đo lường HCI, việc cải thiện kết quả học tập và thúc đẩy sự phát triển quốc gia, để họ có cơ sở và niềm tin để ủng hộ ngân sách cho giáo dục.

 

Việt Nam theo đánh giá vẫn ở mức cao hơn hai nước kể trên, nhưng trong giai đoạn vừa qua họ là một hiện tượng lạ và có các bước tiến rất nhanh, mấu chốt ở đây vẫn là chất lượng giáo dục. Chúng ta không tiến lên, cũng có nghĩa sẽ bị tụt lại phía sau chúng ta cần phải thay đổi sớm mấu chốt là chất lượng giáo dục, trong đó cần sớm loại bỏ “căn bệnh thành tích” và đào tạo cần bám sát nhu cầu phát triển thực tế.